Phase 1: Norm
I remembered how I walked down the mud-spattered
pathway along the overlooking trees on either side. Hindi ko maalala ang
dahilan pero naiiyak ako noong mga
panahong ‘yon. My father kept on capturing my every single ugly frown by his camera.
Naglalakad ako paharap ngunit nasa harapan ko siya at paatras naman ang
paglalakad. Hanggang sa siya na ang napagod, hinagkan ako’t kinarga. Perhaps I
didn’t have the willpower to contain my sadness and so I cried my heart out.
Inalo pa ako ni papa ngunit patuloy pa rin ako sa pag-iyak.
Nagbakasyon kaming buong pamilya sa Bulacan noon at
binisita ang aunt ko. First time kong nakapunta sa isang probinsya kaya naman
nanibago ako sa masarap na simoy ng hangin at sa nagtataasang mga puno. Sa
Maynila kasi ay puro usok at nagtataasang building ang nakikita ko.
I didn’t grow up with silver spoon in my mouth. In
fact, it was otherwise. I experienced attending school when I was still in
nursery that all I have for lunch was a single biscuit, it was called ‘Solo’ during
those times if I’m not mistaken, and a small thermos containing juice inside.
But despite all the hardships that our family was handling, it didn’t hinder us
from showing our love with each other.
Or so I thought.
We have this very simple and charming girl as a
neighbor whom I found solace with when my parents were too busy to have the
time to play with me. She gave me cute hairpins with butterfly designs on them
and glitters as embellishments every time I visit her in her apartment, which our
family owns. Masaya siyang kasama. She was, I think, 20 years older than me but
she always have those eager eyes and smile whenever I visit her.
One time, I noticed my father getting home very late
at night. Construction worker siya at ang mga naiaatas sa kanyang trabaho ay
kadalasang wala sa Maynila kaya naiintindihan ko kung bakit gabi na siya
umuuwi. Bata pa ako noong mga panahong iyon kaya naman hindi ko masyadong
inisip ang paulit-ulit na pag-uwi niya ng gabi. I can eat well, that was what
matters to me that time. Besides, I was only four years old then to think too
much of his actions.
As usual, sinundo nanaman ako ni mama sa ‘Children’s
Learning Center’ ngunit pinauna na niya ako sa pag-uwi dahil bibili pa raw siya
ng ulam namin. I kissed her goodbye and walk my way to our home. Papasok na
sana ako sa bahay namin nang nakita ko si papa na bumaba galing sa apartment na
pinapaupahan namin. Isa pa lang naman ang nangungupahan doon kaya naman alam
kong isa lang ang nakita niya doon.
When I’m thinking about those times now, I know for
sure that I once knew what that simple and charming girl, which I learned to
love as my friend, name was. But perhaps because she was one of the reasons why
my parents got separated that time, I learned how to loathe her as easy as how
I learned to love her.
Nagulat na lamang ako isang araw nang nadatnan ko si
mama at ang babaeng iyon na nag-aaway. Pinapatigil na sila ni lola, nanay ng
papa ko, but they haven’t heard any of it. Habang nagsasagutan sila ay
tinitigan ko ang mukha ng babaeng minsan ko nang itinuring na ate. I cried. I
cried together with my mother.
And starting that day, I hated my father.
I’m not a religious young girl but my mother
introduced me to our creator, our salvation, our God. Masyado pa akong bata
noon para maintindihan lahat ng tungkol sa Kanya.
My mother always tells me that I should attend
church mass every Sunday. I was only opted to do so because my mom told me to
but eventually, after some time, I looked forward to that day of the week.
Tulad ng dati ay umaga kaming pumunta ng simbahan. The church was known as ‘The
Paco Catholic Church’ by the parishioners but the real name of the church as a
whole is ‘San Fernando De Dilao Parish’.
My mother and I always attend ten to eleven mass
since that is the mass dedicated for children. When we finally entered the
House of God, we always took the front seats as to see Father Celso, my
favorite mass celebrator that time, as well as the choir loft at the right side
not far away from the main altar. Nagagandahan talaga ako sa kanta ng ‘Angel’s
Choir’ noon lalo na iyong babaeng may solo tuwing kinakanta ang ‘Papuri sa
D’yos’ Maging iyong mga katabi nga namin ni mama sa upuan ay natutuwa rin sa
akin dahil malakas ko rin silang sinasabayan. Mataas nga yata ang confidence ko
noong bata pa ako.
‘Ikaw na nag-aalis, ng mga kasalanan ng mundo.
Maawa Ka sa amin, maawa Ka.’
Kapag kinakanta na ang bahaging iyon ay napapatingin
ako sa soloist nila. Sobrang ganda ng boses niya. Habang nakatingin sa kanya ay
biglang may kung anong pumasok sa isip ko.
For the first time in my life, I mentally uttered
the wish I very well knew will only be granted in my dreams.
How I wish I can also stand there and sing my voice
and heart out to express my devotion for You...
Dumating na ang kinatatakutan ko. My father and
mother had a row and I just cried the whole time they arguing. Lalo akong
naiyak nang nakita ko ang mama ko na may dalang malaking bag at hinalikan ako
sa noo. I was hiccupping intensely as I watched my mother closing our home’s
door at her back.
I didn’t talk to anyone for weeks but I continued my
studies in a new school, ‘National Federation of Women’s Club’ or simply put
NFWC. I was now in kindergarten. My father was the one who prepared everything
I’ll need in school, starting from the notebooks, pencils, and snacks. As
usual, my lunch was a single Solo biscuit and a small thermos of juice.
My mother used to tell me that I am a smart girl. Kaya
naman iyon ang nagsilbing motivation ko para mag-aral. Hindi rin naman ako
kinalimutan ni mama at isang beses sa isang linggo ay dinadalaw niya ako. She always
has this chocolate named ‘Tofiluk’ as her pasalubong for me. Kapag wala na si
mama, bumabalik ako sa pagkatahimik ko. I still have this hate for my father pero
hindi ko rin naman kayang hindi talaga siya pansinin. Sumasagot lang ako kung
may itinatanong siya sa akin but that’s the end of it.
Nang dumalaw muli si mama ay masaya kong ibinalita
sa kanya na may honor ako sa school noon. She was very ecstatic upon hearing
the news. On the day of the recognition, si mama ang nagsabit ng medal ko. Ako
pa nga ang naglead ng prayer noon at ngayong tinitingnan ko ang picture ko ay
natatawa na lang ako dahil kabubunot lang ng dalawang ngipin ko sa harapan pero
todo ngiti pa rin ako.
My mother decided to take me with her at pumayag
naman si papa. Hindi ko pa masyadong naintindihan ang nangyari noon but as long
as I’m with my mother ay panatag ang kalooban ko.
We temporarily asked for shelter in my aunt’s house,
my mother’s older sister. Nasa tabi iyon ng riles sa Pandacan. Ang sabi ni mama
ay hindi naman daw kami magtatagal doon dahil naghahanap na si mama ng
matutuluyan.
There was this day that my cousin, my aunt’s
daughter, gave me money. Ang sabi niya ay para daw talaga sa akin iyon so I
decided to go at this store which sells different kinds of toys. Tuwang-tuwa pa
ako dahil marami akong nabili. Nasa gitna ako ng riles noon nang napansin kong
lahat ng mga tao ay nasa kabilang riles. Ipininagwalang bahala ko lang iyon
ngunit biglang may sumigaw na may tren daw sa likod ko.
Hindi ko alam ngunit hindi ako nakaramdam ng takot.
Basta lang akong tumakbo at nang natanaw ko na ang bahay ng tita ko ay mabilis
akong pumasok. Kasabay nito ay ang pagdaan ng tren. Nagulat pa nga ako dahil
namumutla si mama noon.
Masyado pa akong bata noon para marealize na iyon
ang simula ng second life na ibinigay sa akin ni Lord.
Nagsimula nang mag-impake si mama habang ako naman
ay dala ang maliit na bagpack na naglalaman ng mga binili kong laruan noon.
Nagpaalam na kami sa tita, tito at mga pinsan ko bago kami umalis. Tinanong ko
pa nga si mama kung saan kami pupunta pero ang sabi lang niya ay may matitirhan
na raw kami. Pumasok kami sa NFWC, iyong school na pinasukan ko noong
kindergarten pa lang ako, at tinahak ang daan papunta sa dati naming classroom.
Pagkarating namin doon ay sinalubong kami ng nakangiting si Ms. Evie, ang
teacher ko noon. Ngumingiti lang ako sa kanya kapag tinitingnan niya ako habang
nag-uusap sila ni mama.
Matapos ang ilang oras ay sabay-sabay na kaming
bumabang muli sa building at sumakay sa isang minivan. Nakatulog ako sa buong
byahe at nang ginising ako ni mama, ang sabi niya ay naroon na raw kami sa
bahay ni Miss Evie. We were already in BiƱan, Laguna.
Ang unang napansin ko ay malaki at malawak ang bahay
nila ngunit wala iyong second floor. May kulay pink din silang gate bago
makapasok sa pinakabahay. Pagpasok namin doon ay nakita kong simple lang ang
bahay ngunit kahit papaano ay naramdaman kong masaya ang tumira doon dahil
tahimik at maaliwalas ang paligid.
Nagtrabaho bilang maid ang mama ko doon habang ako
naman ay pinag-aral ng pamilyang Castro sa isang private school, ‘South City
Homes Academy’. That was the first time that I’ll be studying in a private school
where each room has two to three air conditioning units. Dahil late enrollee
ako at nasa second grading na ang mga estudyante doon, binigyan na lamang ako
ng mga teachers doon ng test papers — na iyon ring sinagutan ng lahat ng mga
students noong first grading — para subukan kung kaya ko bang humabol sa
academics nila.
Kinabukasan ay pumasok ako kasama ang mama ko sa
SCHA para malaman ang results ng exams ko. Laking gulat naman namin nang nakita
ko ang ranking ng students — kung sino-sino iyong mga nakakuha ng matataas na
scores sa first grading exams — at nakita ko ang pangalan ko sa number 1 spot.
1. Aisha Felice L. Avana
Tuwang-tuwa ang mama ko noon dahil top ranker ako sa exams. Hinalikan pa niya ang pisngi ko at ngiting-ngiti siya sa akin.
Gumaan ang loob ko nang nakita ko kung gaano kasaya
ang mama ko noon. Matagal na kasi simula nang nasilayan ko ang mga ngiti niyang
iyon.
Iniwanan ako ni mama sandali sa isang bench sa gilid
katabi ng guard house at sinabing pupuntahan lang daw niya ang principal ng school.
Tumango lamang ako at hinayaan siya.
Habang hinihintay ko si mama ay pinagmamasdan ko
lang ang paligid ng school, for familiarity purposes, nang nakita ko ang isang batang
lalaking seryosong nakatingin sa akin. Hindi naman siya galit at hindi rin naman
siya mukhang natutuwa. He’s just looking at me blankly. Mukha siyang mayaman at
malinis na bata. Kumikinang pa ang nakataas niyang buhok, marahil ay may gel na
nakalagay doon. Makintab din ang itim na itim niyang sapatos.
Kabaligtaran ko ang batang iyon. Mukha akong simple
sa suot kong yellow dress na umaabot sa tuhod ko at isang medyo luma ng rubber
shoes. Nakalugay rin ang buhok kong medyo dry.
Nagulat ako nang bigla na lamang lumapit sa akin
iyong batang lalaki at tiningnan ako mula ulo hanggang paa.
“Bago ka ba dito?” tanong
niya.
Malumanay naman ang boses niya kaya hindi ako
naintimidate. “Oo.”
“Transferee?” pagtatanong
pa niyang muli.Tumango ako.
“You are new here yet
you’re already messing with the school norm,” seryoso
niyang utas habang mataman na nakatitig sa akin. Kumunot naman ang noo ko dahil
hindi ko siya naintindihan.
Bigla namang dumating si mama kaya naman tumayo na
ako at sinalubong siya ng yakap. Sabay naming tinahak ang daan papuntang gate
ng school habang masaya siyang nagkukwento tungkol sa pinag-usapan nila ng
principal. Nang malapit na kaming makalabas ay muli akong lumingon at nakitang
seryoso pa ring nakatingin sa akin ang batang lalaking iyon.
He’s weird.
------------------------------------------------------------------------------------------------------